Lamiyəni rayonda hamı yaxşı tanıyırdı. O, əsil mənada gözəllik nümunəsi idi. Boy-buxunu, yar-yaraşığı, bir sözlə  gözəl qızlara, qadınlara məxsus bütün üz cizgiləri öz yerində idi. Bir də ki, onun baxışlarında  elə bir cazibə vardı ki, insanı sanki  özünə tərəf çəkirdi. Bu əsmər sifətli xanımın  şirin- sərbətt tək xoş baxışlarında  elə bil ki, həmişə xoş bir  ilgim qərar tutmuşdu.  Tanıyanı- tanımayanı öz təsiri altına almağa qadir idi.

Notariat kontoruna ilk gəlişi bu günkü kimi yadımda idi. Hansı sənədinsə surətini təsdiq etdirəcəkdi. Dedi:

-         Hə, sizin bu kargüzar qızla  bir yerdə işləmişdik. Çox fəal qızdır. Heyif ki, indi o

cürə idarə ləğv olundu da.

-         Bu çox pis.

-         Əlbəttə ki...İndi yerində bir sex açıblar, plastik qapı-pəncərə düzəldirlər.

Həmin müəssisə haqqında kargüzar qızdan o da eşitmişdi. Deməsinə görə

Rusiyanın  neçə vilayəti, şəhəri ilə bağlı imiş,  Elektrik avadanlığı istehsal edirlərmişlər. Günləri elə o yerlərə ezamiyyətdə keçərmiş. Özü də həmin müəssisədə nə qədər mütəxəssis fəhlə  işləyirmiş. Hər birisi bir ailənin başçısı, çörək gətirəni.

         Lamiyə həmin müəssisədə  uzun müddət mühasib işləmişdi. Təhsilli idi. Gözəl-göyçək,  gözəgəlimli  olmasına baxmayaraq sadə qəlbli bir xanım idi. Birlikdə olduğları müddətdə xeyli söhbət etdilər... Sonra da kargüzar qızın yanında olub onunla dərdləşdi.

         Onu sonralar da qəsəbədə görər, müşahidə edərdi. Arada notariat kontoruna gəldiyi, baş çəkdiyi günlər də olurdu. Çox da təmtəraqlı geyinməz, sadə paltarda olsa da, hər şey ona qədərincə gözəl yaraşırdı. Onu görcək yeniyetmə oğlanlar pıçıldaşırdılar:

-         Gəlir...

-         Gözəl qadındı...

-         Bəxtəvər ərinin başına...

Həyat yoldaşı isə çoxdan bu dünyadan köçüb onu, tək bir qızla qoymuşdu.

Ciyərparası olan İncini oxutmuş, təhsil alması üçün hər bir əzaba qatlaşmışdı. Söz-söhbət düşəndə də deyirdi: "Valideyinin ən böyük savab işi  övladını tərbiyə etmək, ona təhsil verməsidi. Kim bilir gələcəkdə kimə qismət olacaq, hansı ocağa düşəcək. Əlacsız qalanda heç olmasa  ixtisası olsun, bir yerdə işləyə bilsin”

         Qızlar onu görəndə sanki ayaq saxlayır, onunla ehtiramla salamlaşır, görüşürdülər:

-         Lamiyə  xala, nə gözəl saçınız var?...

-         Bunu necə ustalıqla düzəldə bilirsiz.

-         İnanın... Lap şəlaləni xatırladır...Zövqünüzə söz yoxdur.

Bəli, o, özünə çox fikir verən xanım olmasa da, onda hər şey çox gözəl, yaraşıqlı

alınırdı. Gülümsəyəndə, güləndə ona  baxmamaq, diqqət yetirməmək mümkün deyildi. Sanki qarşında sirli bir varlığım dayandığımı  görür, hey ona tərəf can atırsan. Bir dəfə küçədə qarşılaşanda istər-istəməz onu söhbətə tutdu, qoşa addımlayası oldular:

-         Bizim yerlər necə, xoşunuza gəlirmi.

-         Əlbəttə ki...

-         Heyf ki, bir qədər sərt iqlimi var.

-         Yox...Havası çox gözəldi. Bir də ki, sizin kimi qızları, xanımları varsa,

gileylənməyə əsas yoxdur.

O, razılıq edirmiş kimi gülümsədi, dedi:

-         Kompilimentimizə görə çox sağ olun.

-         Dəyəməz...

Belələri xüsusilə onun aludəçiləri idilər. Lamiyə xanım hər səhər isə gedəndə onunla

xüsusi  ehtiramla salamlaşar, onun hər bir baxışına, təbəssümünü özləri üçün əvəzsiz mükafat hesab edər, səslənərdilər:

-         Sabahınız xeyir, xanım...

-         Çox sağ olun, Allah sizi saxlasın...

-         Təki bütün qızlarımız, xanımlarımız sizin kimi sadə, istiqanlı olsunlar.

Belə sözləri eşitmək bəzi xanımlara acıq gedər, ona olan bu qayğını qəbul edə

bilməz, deyərdilər:

-         Ey...Yaxşı xanım olsaydı ərini belə tez yola salmaz, öldürməzdi...

-         Yenə bu maşınlar hara gedir ey... Lap yolunu azan kimidi...

-         Həvəsli quşdu da... Əllərinə düşüb, oynadırlar da...

Bütün bu söz-söhbətlərə baxmayaraq, Lamiyə xanım təmkinli, ləyaqətli qadın idi.

Hər işinin hər addımının  yerini bilirdi. Onun haqqında pis söz danışan da bir o qədər yox idi. Yaxşı deyirlər ki, sən öz yolunu get, kim nə deyir desin. Belələri də sənin təmiz, əxlaqlı olduğunu görüb sakitləşəcəklər. Doğru həmişə yalana, əyriyə qalib gəlib, üstün olub...

         Rayon mərkəzində canlanma vardı. Hamı mədəniyyət evinə tərəf getməkdə idi. Deyilənə görə orada Millət vəkili ilə görüş keçirələcəkdi. Onun hesabat  vaxtı idi. Deputatı da az-çox tanıyırdılar. Onları parlamentdə təmsil edirdi. Doğrusu onun əvəzsiz musiqiçi, müğənni kimi xətrin çox istəsələr də,  deputatlıq fəaliyyətindən  bir o qədər razı deyildilər.

         Müğənni xanım ona söz veriləndə, gülə-gülə  səhnəyə gəldi. Onu xeyli  alqışladılar. Gözləyirdilər ki, sanki yenə də oxuyacaq, özünəməxsus şirin bir səslə deyəcəkdir: "Dünyanın ən xoşbəxti mənəm, mən”... Bu sözləri ilə dünya səfərlərinə çıxan,  milyonları ovsunlayan xanım isə əsil mühazirəçi kimi sözə  başladı. Rəhbərliyin ünvanına xeyli şirin sözlər dedi. Bilmək olmurdu ki, o rayon rəhbərliyini, son vaxtlar aparılan quruculuq-abadlıq işlərini tərifləyir,  yoxsa yuxarıların işlərindən, özlərindən bəhs edir... Hətta dedi:

-         Mən bilmirəm bu kişini kimə, nəyə bənzədim... Şirə, Pələngə, yoxsa...

Bu an  yaxınlıqdan səs eşidildi:

-         Di...

-         ne...

-         ...

-         Za...

-         ...

-         u...

-         ra...

Ötəri həmin istiqamətə  baxanda  həmin müəllimi tanıdı. Məktəb direktoru idi.

Ağzından çıxartdığı  sözə xəcalətli halda başını lap aşağı salmışdı ki, onu görən,

tanıyan olmasın. O anlar müəllimin yerinə xəcalət çəkdi. Axı nəyə lazım idi. Ağzını saxlaya bilməzdimi.

         Ona tərəf baxanda təsadüfən Lamiyənin yanında əyləşdiyini gördü. Salamlaşdılar:

-         Salam...

-         Salam...

-         Nə xoş təsadüf...

-         İlahi işidi də...

O yenə də qəşəngcə geyinmiş, ətirlənmişdi. Başqalarından xeyli fərqlənirdi.

Əlində ətirli gül dəstəsi vardı. Dedi:

-         Bilirsiz də... Bu xanım bizi tərəfdəndi.

-         Bilirəm...

-         Az-çox qohumluğu da çatır.Ata nənəm tərəfdən...

-         Belə de...

-         Səsi yaxşıdı, əvəzsizdir...Çıxışı heç xoşuma gəlmədi...

Tədbirin sonunda bayıra çıxanda özünü həmin direktora  yetirib, onu tənbeh elədi:

-         O nə söz idi dedin?!.

Pərt halda dedi:

-         Görmürsən...Bu təzə başçı nə iş görüb, indidən onu tərifləyir, göylərə qaldırır...

Onun sözlərindən təsəlli tapmış kimi  sakitləşən kimi oldu. Dedi:

-         Hər halda, camat içində belə söz yaxşı deyil. Sonra başqa cür başa düşəllər.

Məktəb  direktoru səhvini başa düşmüş kimi dedi?

-         Əlbəttə, müəllim...Onu duz deyirsiniz. Bir söz idi də, özümü saxlaya bilmədim,

ağzımdan çıxdı... Ancaq inan, bunu mən o kişinin ünvanına yox, sizə başımızı nəzərdə tutub demişəm... Görmürsüz o gün mənə nə deyir: "İşçiləri...Şagirdləri səfərbər elə, yol kənarındakı kağız-kuğuz qırıntılarını, sellefon torbalarını yığışdırın”...

-         Hə... Bu düzgün göstəriş deyil...

-         Əlbəttə ki...Sonra həmin xidmətçinin əri, uşaqların valideyinləri mənə nə deyər?

Deməzlər ki, biz onları sənin yanına işləməyə, oxumağa göndərmişdik, sən nə hərəkət edirsən?

-         Deyərlər...

-         Yol qırağıdı da... Avtoqəza qorxusu da bir tərəfdən.

Onda məktəb direktoru çənəsi qızışmış kimi həm də dedi:

-         Müəllim, daha bəsdir susduğumuz. Yeri gələndə elə fikirimizi deməli,

mövqeyimizi bildirməliyik. Biz ziyalıyıq axı...Xalqa işıqlı yol göstərənlər, nur paylayanlar...O gün görmürsən... Bu xanım əvvəlki deputatla kəndimizə, məktəbə gəlmişdi... Bilirsiniz də o bəy əvvəllər çox natiq, mətbuatımızın əsil flaqmanı, aparıcısı, hazır olub... Müəllimlər, məktəblilər qarşısında çıxış edəndə nə desə yaxşıdı:.. Necə yəni qalxan bir bayraq enməz...Qalxan hər şey enir də”...Bu xanım da onun  ikimənalı sözlərinə bir söz demir, hey pıqqıltı ilə gülürdü...

         Əlbəttə, sabiq deputat sözünü deyən adam idi. Əl ayağa dolaşan bəylərə xitabən bu sözləri desə də, yaxşı səslənməmişdi. Onun öz taleyi də acınacaqlı qurtardı. Son vaxtlar çox açıq-saçıq deyib-danışırdı...

         Bir gün işdə olanda karguzar qız dedi:

-         Xəbəriniz varmı ki, Lamiyə xanım bərk  xəstələnib. Mən də işdən vaxt tapıb onun

yanına gedə bilmirəm.

Narahat halda  soruşdu:

-         Nolub ki?!

-         Pis xəstəliyə tutulduğun deyirlər.

-         Aman Allah!..

Bu sözləri necə dediyini bilmədi. Elə pis olmuşdu ki...O gündən sonra tez-tez onu

soruşur, səhhəti ilə maraqlanırdı. Karguzar qız deyirdi:

-         Yox, yaxşı deyil...

-         ...

-         Deyirlər ki, o gözəllikdən əsər-əlamət qalmayıb...

-         ...

-         Hətta saçları da tökülüb...

Onlara getmək, ona  baş çəkmək, dəymək istəyirdi. Ancaq  bunu necə etsin? Bizi o

qədər yaxından tanımadığı ailə idi. Sonradan söz- söhbətə çevirməzdilər ki... Kargüzar qız da susur, onun bu narahatlığına bir münasibət göstərmirdi. Soruşdu:

-         Siz necə?! Getmisiz?

-         Yox...

-         Bu olmadı ki...

-         İşdən mnacal var ki..., Biz beləyik də... Xeyrə-şərə də yarıya bilmirik... İşdən işə

çox fərq var...

         Onu qınamağın adı yox idi. Notariat kontorunda  iş çox idi. Xüsusilə son vaxtlar. Köhnə sovet pullarının  verilməsi onları çox  gərgin vəziyyətdə qoymuşdu. Başqa rayonlarda  iki yüz –iki yüz əlli vərəsəlik işi icra olunsa da, onlarda artıq  min iki yüzü keçmişdi. Elə bil ki,   balıqdan qazanan, neftçi...Çoxu əmək haqqının  pulunu aparıb əmanət bankına  qoyub, sonra da dünyalarını dəyişmişdilər...

         Bir gün kargüzarı lap matəm içində gördü. Gözləri dolmuş, sanki ağlayacaqdı:

-         Xəbərin var... Lamiyə dünyasını dəyişib...

Yazı yazırdı... Bu ağır xəbəri eşidəndə  istər- istəməz əlindəki ruçka əlindən düşüb

Stolun üstü ilə  dığırlandı, xoşa gəlməz səs çıxardı. Heyrətləndi.

-         Çox təəssüf...Ölməli gəlin deyildi...

-         Hə...Gözəl xasiyyəti vardı...

-         Səni çox istəyirdi...

-         Elə sizi də...

Onun bu sözlərinə istər istəməz gözləri doldu. Durub üzü pəncərəyə tərəf  dayandı

ki, yaşarmış gözləri görünməsin...

         ...Həmin hadisədən altı ay keçmişdi. Boylu-buxunlu bir oğlanla, yaraşıqlı bir qız içəri girdi. Əvvəl onları evli, ər-arvad bildi. Sonradan məlum oldu ki, yox, oğlan Lamiyənin yerində işləyən mühasib, qız da onun doğma qızıdır. Vərəsəlik işində kömək üçün onunla gəlib.

Hər ikisini bir daha salamlayaraq dedi:

-         Xoş gəlmisiniz... Lamiyə xanım başqa gəlin, insan idi. Hərdən bura gələndə sanki

öz söz-söhbəti ilə bunranı nurlandırar, işıqlandırardı. İlahi hər adama belə qabiliyyət vermir... Ozü də nurlu, işıqlı, gözəl xanım idi... Allah rəhmət eləsin, sizi saxlasın.

Oğlan dilləndi:

-         Çox sağ olun... Birlikdə işləmişik...

Qızı razılıq etdi:

-         Təşəkkür edirəm...Çox sağ olun...O da sizdən həmişə razılıq  edər, deyərdi ki,o

başqa adamdır...Başqalarından çox fərqlənir...Pulla arası yoxdur...

Onun bu sözlərinə gülümssəsə də, daha bir söz demədi.

Onlar məhrumədən qalan mənzili  rəsmiləşdirmək istəyirdilər. Qanun üzrə

vərəsəlik şəhadətnaməsi verəsi oldular.

         Ayrılanda da hər şeyi  beləcə tezcə həll  etdikləri üçün ona  razılıq  edirdilər. Oğlan da, qız da əlini sıxaraq dedilər:

-         Çox sağ olun...

-         Anam elə sizin haqqınızda  düzgün  təsəvvürdə olub...

Bir müddət sonra  onlar yenə gəldilər. İndi də  mərhumənin əmlak  payını qız  öz

adına  keçirmək  istəyirdi. Əvvəlki  narahatlığını xatırlayıb, indi bir qədər  yüngüllük tapdı. Oğlan bir o qədər  dələduza oxşamırdı... Mənzilin satılmasından  ehtiyatlanmışdı...

Həmin  günlərdən az bir müddət keçmişdi. Məhəllələrində  vəfat etmiş bir kişini qəbirstanlığa aparası oldular. O da  getmişdi. Dəfn zamanı  yaxınlıqdakı  qəbirlərə, sinə, baş daşlarına baxanda  yerində dönub qaldı... Qara mərmər baş daşından gur saçlı bir xanım  boylanırdı... Altından sadəcə olaraq yazılmışdı: "Lamiyə”... İstər-istəməz həmin baş daşına yaxınlaşıb, onu  sığalladı... Sanki üstünə  qonmuş narın  tozu silirdi...Pıçıldadı:

-         Məni bağışla, Lamiyə... Xəstə olanda sənə dəyə bilmədim...Dəfninə gələ

bilmədim...

O, isə lal baxışları ilə  elə hey ona  baxmaqda, sanki gülümsəməkdə idi:"Çox sağ

olun. Mən Sizdən çox razıyam. "Qızımı necə lazımdı, eləcə qarşılayıb yola salmısınız ...”

         Yol boyu fikirləşirdi... Axı insanlar niyə belədi. Arzusunda olduğu, hörmət etdikləri bir insana da bəzən  yaxınlaşmağa ehtiyat  edir, soz – söhbərdən qaçırlar... Axı belə insandan zaval  gələcəyini  o  hec  vaxt  təsəvvür  etməzdi.  O sanki  ruhən, bütünlüklə xeyirxahlıqla  yoğrulmuşdu. Bəlkə də bu ondan nəsildən-nəsilə keçən bir təmizliyin, paklığın nümunəsi idi..

         Bir dəfə iş yerində söhbət xoşagəlməz hərəkətlərdən düşdü.Kargüzar  qızla həmişə onun arasında sərt,dəmir pərdə olardı.Gözləmədiyi halda birdən o dedi:

-          Ey...Xəbərniz olmayıb,o qədər sizə yaxınlaşmaq istəyənlər,qarmaq atmaq

istəyənlər olub ki...

Onun bu gözlənilməz sözləri onu nə qədər təccübləndirsə də, soruşa bildirmədi ki,

 o adamlar arasında Lamiyə olub,ya yox...

Bu barədə soruşsaydı, bəlkə də onun öz gözündən düşərdi.Ona görə də onun sözlərini sükutla qarşıladı...Yadına etibarnamə vermək  üçün yanına  getdiyini, avto-qəza nəticəsində qıçasından xəsarət alan qadın düşdu... Bir vaxtlar həyat yoldaşı erməni olmuşdu.Köhnə sovet pasportuna baxanda, soruşanda qadın yazıq – yazıq dedi:

-         Vallah, billah pis adam deyildi... Nolar erməni olanda...

         Onun bacısı qızı bir gün notariat konturuna gəlmişdi.Xalasını soruşanda durar – durmaza dedi:

-         Yaxşıdı...Deyir ki, mənə kişi tapın ...

   Susanda, gəlin yanaqları allanmış halda dedi:

-         Nə gizlədim, elə sizin də adınızı çəkir...Deyir ki,o çox yaxşı adamdır...

Bəli, nahaq demirlər ki,qadınlar çox həssas olur. O, bu qabiliyyətin sa        hibi olmasa

da eşitmiş,bir kitabda da oxumuşdu...Deyirlər ki,qadın yaxşı kişini ele qoxusundan, iyindən tanıyır... Təki belə olsun... Qizlarımız, xanımlarımız xoşbəxt olsunlar. Onlar həmişə ona ətirli gülü-çiçəyi xatırladırlar. Bir də şəffaf gözəl bir süsəni, xurustalı... Amandır,möhkəm yapışın,əlinizdən düşüb sınar!..Sınsa, hec vaxt əvvəlki yerini verməyəcək.